Thần kinh tai lớn là một nhánh cảm giác bên trong dái tai và má ngoài. Đây là dây thần kinh thường bị tổn thương nhất khi thực hiện phẫu thuật.

Chấn thương vô ý do sự thiếu hiểu biết về giải phẫu giải phẫu cắt lớp và mối liên quan giữa dây thần kinh này với lớp mạc cổ nông và SCM khi nó đi qua phía ngoài cổ.

Bài viết này này thảo luận về giải phẫu dây thần kinh tai lớn và nhấn mạnh các phương pháp để tránh chấn thương.

Những điểm chính

• Dây thần kinh tai lớn là một nhánh cảm giác bắt nguồn từ đám rối cổ, nhận các nhánh từ C2 và C3, cung cấp cảm giác cho da vùng trước tai, dưới tai và dái tai.
• Tổn thương khi gây tê các vùng này và trong một số trường hợp hình thành u thần kinh, dẫn đến rối loạn cảm giác.
• Thần kinh tai lớn luôn nằm ngoài tĩnh mạch cảnh ngoài, một điểm mốc hữu ích vì tĩnh mạch này thường có thể nhìn thấy dưới da.
• Vị trí cổ điển để xác định dây thần kinh được mô tả điểm Mckinney, nằm dọc giữa cơ ức đòn chũm phía sau ống tai ngoài dưới 6,5 cm.
• Về độ sâu, thần kinh tai lớn nằm dưới mạc cổ bên trên SCM và phía ngoài cơ bám da cổ. Cơ ức đòn chũm nằm trên SCM liên tục với SMAS của má.
• Bóc tách dưới da ngoài mạc cổ bên trên SCM sẽ ngăn ngừa tổn thương dây thần kinh tai lớn.

Cân nhắc an toàn cho thần kinh tai 

Khi phẫu thuật ở vùng sau tai, xác định mạc trên cơ ức đòn chũm và không phẫu tích sâu đến dưới lớp mạc này.

Nếu các sợi của cơ ức đòn chũm lộ ra trong quá trình phẫu thuật, có nghĩa là trong quá trình phẫu thuật đã đi quá sâu.

Phẫu thuật phía sau tai gây nguy hiểm đến TK tai lớn nhiều nhất vì sự phẫu tích được thực hiện dọc teho bờ sau của SCM. Ở vùng này, da cổ thường dính chặt với SCM, nhiều bệnh nhân có lớp mỡ dưới da thưa thớt làm cho việc xác định giải phẫu trở nên khó khăn.

Có sự khác biệt đáng kể trong các kiểu phân nhánh của dây thần kinh tai lớn ở các bệnh nhân khác nhau. Thông thường, có một nhánh sa, nhánh trước và nhánh tới dái tai. Những nhánh này trở nên nông hơn khi chúng đi vào dái tai.

Điểm McKinney là một mốc hữu ích để xác định đường đi của dây thần kinh tai lớn, chúng tôi đã ghi nhận sự thay đổi về mối liên quan của dây thần kinh này với phần giữa của SCM. Ở một số bệnh nhân, đặc biệt là ở những bệnh nhân có cổ dài, dây thần kinh tai lớn sẽ vượt qua giữa SCM ở cổ và sau đó nằm dọc theo bờ trước cơ ức đòn chũm. Ở vị trí này, thần kinh có nguy cơ chấn thương trong quá trình phẫu tích dưới SMAS và qua cơ bám da cổ.

Vùng nguy hiểm khu vực thần kinh tai

Sau khi thoát ra khỏi điểm Erb dọc theo bờ sau của cơ ức đòn chũm, dây thần kinh tai lớn đi ngang qua SCM về phía tai.

Hầu hết bệnh nhân có các nhánh sau, nhánh trước và nhánh tới dái tai. Nhungwxnhanhs này trở nên nông hơn khi chúng lên trên cổ.

Mặc dù theo cổ điển dây thần kinh tai lớn đi qua phần giữa của SCM 6,5 cm dưới ống tai ngoài, vẫn có một số khác biệt về vị trí của dây thần kinh này liên quan đến SCM. Tuy nhiên, ở tất cả các bệnh nhân, nhánh thần kinh này nằm sâu dưới SMAS/ cơ bám da cổ và mạc cổ bên trên SCM.

Chìa khóa để đảm bảo an toàn khi phẫu thuật ở vùng sau tai là nhận biết được lớp mạc cổ nằm trên cơ ức đòn chũm và thực hiện phẫu tích trên lớp này. Thần kinh tai lớn luôn nằm dưới mạc cổ, nếu thấy rõ các sợi cơ của SCM trong quá trình phẫu tích, hãy cẩn thận vì có thể đã đi quá sâu.

Kỹ thuật 

Phẫu tích vùng sau tai thường nhiều xơ và mạch máu, điều quan trọng là phải nhận ra mặt phẳng phẫu tích chính xác đó là mặt phẳng dưới da trên mạc cổ nằm trên cơ ức đòn chũm.

Các thớ của cơ ức đòn chũm lộ ra khi cơ ức đòn chũm bị can thiệp. Nếu nhìn thấy cơ có nghĩa phẫu tích đã vô tình đi sâu, cần đảm bảo rằng phần được phẫu tích tiếp theo nằm ngoài cân. Sử dụng ánh sáng chiếu xuyên để xác định mặt phẳng dưới da là một phương pháp có ích.

Khu vực nguy hiểm nhất đối dưới cổ dọc bờ sau của SCM. Sự bám dính của dây chằng ở vùng này dày đặc và thường có lớp mỡ dưới da thưa thớt, nên cần phải cẩn thận để phẫu tích nông trên lớp mạc cổ tại vị trí này. Nếu mặt phẳng phẫu tích bằng dụng cụ đầu tù đẻ bảo vệ dây thần kinh.

Mặc dù điểm McKinney là một mốc hữu ích, nhưng có sự thay đổi về vị trí của dây thần kinh tai lớn khi đi qua SCM. Chìa khóa của sự an toàn không phải là điểm McKinney mà là nhận diện cấu trúc giải phẫu. Thần kinh tai lớn luôn nằm dưới lớp mạc cổ, phẫu tích nông trên lớp cân mạc sẽ ngăn ngừa tổn thương dây thần kinh.

Khi thực hiện phẫu thuật qua phía ngoài cơ ức đòn chũm hoặc khi phẫu tích dưới SMAS phía ngoài cơ bám da cổ, phải luôn nhớ dây thần kinh tai lớn có thể ở gần. Kỹ thuật để ngăn ngừa tổn thương dây thần kinh là sau khi rạch phía ngoài cơ bám da cổ, hãy phẫu tích trực tiếp mặt dưới của cơ bám da cổ và đảm bảo cac snhanhs thần kinh ở phía trước. Phẫu tích bằng dụng cụ cùn sau khi nối rạch phía ngoài cơ bám da cổ.

Tham khảo sách y học

Liên hệ tư vấn phẫu thuật thẩm mỹ tạo hình

* Số điện thoại: 0911413443/ 0967588668
* Facebook bác sĩ: Bác sĩ Hồ Cao Vũ/ Dr Hồ Cao Vũ
* Xem video thực tế tại: ĐÂY
* Hình ảnh thực tế ca phẫu thuật tại: https://tuvanthammytaohinh.vn/hinh-anh/

Bác sĩ Hồ Cao Vũ đã có hơn 20 năm chuyên bệnh lí lành tính và ung thư vú tại bệnh viện Chợ Rẫy, hơn 10 năm trong lĩnh vực thẩm mỹ và tạo hình sử dụng bằng dao Harmonic, dao Ligasure. Bs Vũ còn chuyên sửa các ca ngực hư, ngực lệch, ngực lộ túi, vỡ túi, bao xơ cấp độ 1 đến 4, tháo túi ngực… đã trải qua khóa đào tạo trực tiếp tại MD Aderson Cancer Center Hospital, Houston, Texas, USA tại Khoa phẫu thuật tạo hình Giáo sư David Chang là người hướng dẫn trực tiếp. Theo thông tin từ chính hãng Johnson & Johnson: “ThS. Bs. Hồ Cao Vũ là người đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam hiện nay sử dụng Harmonic Scalpel trong phẫu thuật nâng ngực