Bởi vì mục đích của phẫu thuật tạo hình mũi là để thay đổi hình dáng mũi thành hình dạng mong muốn, sự am hiểu về giải phẫu cơ bản là vô cùng quan trọng.
Có hiểu biết vững chắc về giải phẫu mũi, thẩm quyền của bác sĩ phẫu thuật tạo hình mũi là phải có khả năng đánh giá thiếu hụt thẩm mỹ ở mũi hoặc bất thường của mũi và đưa ra giải pháp phẫu thuật phù hợp với mong muốn hợp lý của từng bệnh nhân.

Tam giác Webster trong phẫu thuật tạo hình mũi
Trong quá trình cắt bỏ xương mũi bên, việc cắt bỏ xương bắt đầu ở mào tháp ngang mức chỗ đính của xương xoăn mũi dưới. Nếu thực hiện quá trình tách xương quá thấp, xương xoăn mũi dưới có thể kết hợp trong đường cắt xương, điều này có thể dẫn đến việc di động phần trong của lồi củ và hậu quả là tắc nghẽn mũi sau đó. Để ngăn chặn điều này phẫu thuật cắt bỏ xương nên bắt đầu tại điểm 3->4 mm về phần đầu hơn so với sàn mũi. Phần đuôi nhất của đỉnh tháp không nên đưa vào cắt bỏ xương. Vùng tam giác được bảo tồn theo cách này được gọi là tam giác Webster.
Vòm sụn
Khung sụn mũi bao gồm một cặp sụn mũi bên và một cặp sụn cánh mũi lớn và sụn vách ngăn.
Sụn mũi bên trong
Cặp sụn mũi bên (upper lateral cartilages:ULC) là một cặp sụn hình chữ nhật. Nó rất chắc chắn và làm nền vững chắc cho xương mũi ở vùng keystone và khớp nổi với vách ngăn sống mũi ở phía trong. Sụn mũi bên nối với mỏm trán của xương hàm trên ngoài bởi dây chằng tháp, có sự đan xen chồng chéo giữa sụn mũi bên và xương hàm trên, sụn mũi bên nằm dưới xương hàm trên. Tại vùng keystone vách ngăn gặp sụn mũi bên ở góc bên phải để tạo thành một mặt cắt hình chữ T Tuy nhiên, góc giữa hai sụn trở nên hẹp hơn theo hướng đuôi. Do đó, góc được hình thành bởi bờ đuôi của sụn mũi bên và vách ngăn là vùng hẹp nhất trong đường thở ở mũi và vùng này được gọi là van mũi trong. Lớp niêm mạc sụn bao phủ vùng vách ngăn tiếp tục dưới sụn mũi bên và che phủ mặt dưới của ULC.
Vùng van mũi trong
Vùng van mũi trong là phần hẹp nhất ở bên trong lỗ mũi. Bờ của nó là vách ngăn, bờ đuôi của sụn mũi bên đau của xương xoăn mũi dưới và bởi nền của lỗ hình quả lê. Vùng này là nơi có lực nâng mũi cao nhất. Diện tích mặt cắt ngang được báo cáo nằm trong khoảng từ 55 – 83 mm2 ở người da châu Âu.
Van mũi trong
Bản thân van mũi trong là một đoạn giống như khe nằm giữa bờ đuôi của sụn mũi bên và vách ngăn, trong vùng van mũi trong. Van rất quan trọng đối với chức năng hô hấp của mũi. Góc của van mũi này là 10-15° ở mũi của người châu Âu nhưng rộng hơn ở mũi châu Phi và châu Á. Góc van mũi dưới 10° có thể dẫn đến tắc nghẽn mũi.
Trong khoang mũi, hít vào sẽ tạo ra áp lực âm, và thở ra sẽ tạo ra áp lực dương. Tại các van mũi trong sụn mũi bên mỏng hơn và dẻo hơn, điều khiển lưu lượng đường thở bằng chuyển động của van theo áp suất đường thở trong quá trình hô hấp. Nó có thể duy trì đường dẫn khí mặc dù áp lực âm khi hít thở. Tuy nhiên, khi hít vào sâu, áp lực âm được tạo ra bởi nguyên lý Venturi và hiệu ứng Bernoulli. Các lực lượng này có thể dẫn đến di động các sụn mũi bên và có thể gây tắc nghẽn đường thở tạm thời. Với sụn mũi bên yếu hoặc bị biến dạng van có thể dễ dàng xẹp xuống hơn và có thể cản trở đường thở ngay cả trong khi hít vào bình thường.
Tam giác ngoài trong phẫu thuật tạo hình mũi
Tam giác ngoài được bao quanh bởi bờ đuôi của sụn mũi bên, mỏm trán của xương hàm trên và bờ đầu của sụn cánh mũi lớn.
Sụn cánh mũi lớn trong phẫu thuật tạo hình mũi
Các sụn cánh mũi lớn (lower lateral cartilages:LLCs) có ba phần: đó trụ trong trụ giữa và trụ ngoài. Cặp sụn này tạo thành hình dạng đầu mũi, và vị trí và sức mạnh của những sụn này quyết định hình dạng của đầu mũi. Như vậy, các sụn cánh mũi lớn là cấu trúc quan trọng nhất trong đầu mũi.
Cấu tạo trụ trong – phẫu thuật tạo hình mũi
Trụ trong thường không nằm hết chiều dài toàn bộ của trụ mũi và mào nằm trên mô mềm ở đáy của trụ mũi. Nó bao gồm hai đoạn: đoạn trụ mũi và đoạn chân của trụ mũi
Độ dài của đoạn trụ mũi khác nhau ở các cá thể. Đoạn trụ mũi dài hơn có liên quan đến lỗ mũi dài hơn và đầu mũi cao hơn. Ở các quốc gia Đông Á, thì đoạn trụ mũi sẽ ngắn hơn và được báo cáo là có chiều dài trung bình là 8,7 mm.

Trụ mũi trong thường không luôn luôn thẳng. Theo Natvig và cộng sự, loại hay gặp nhất là loại song song không đối xứng (75%) với loại đối xứng loe ra và loại đối xứng thẳng, mỗi loại gặp khoảng 12,5%.
Chân trụ mũi hỗ trợ đầu mũi và xác định chiều rộng trụ mũi và hình dạng lỗ mũi. Độ dài và góc ngoài của chân trụ mũi là khác nhau giữa các cá thể. Góc của chân trụ mũi sẽ xác định chiều rộng của nền trụ mũi. Đoạn chân trụ mũi thường dài hơn và góc của nó cũng lớn hơn ở bệnh nhân Đông Á, so với bệnh nhân người châu Âu.
Chỉnh sửa góc ngoài của chân trụ mũi (nghĩa là gần chân trụ mũi) có thể làm giảm chiều rộng của nền trụ mũi, đẩy phần đuôi nền mũi và xoay đầu mũi về phía đầu.
Trụ giữa trong phẫu thuật tạo hình mũi
Trụ giữa bao gồm đoạn thùy và đoạn vòm của mũi.
- Đoạn thùy
Đoạn thủy nằm giữa trụ trong và vòm mũi. Hình dạng của thủy dưới đỉnh có thể được xác định chính bởi chiều dài, độ cong và chiều rộng của đoạn này, mặc dù sự khác biệt giữa đoạn thùy và vòm mũi là không rõ ràng ở nhiều bệnh nhân người châu Á.
- Vòm mũi
Phần vòm mũi là phần hẹp nhất của sụn cánh mũi lớn ở bệnh nhân có đầu mũi không phải hình củ hành. Cả hai vòm thực sự tách ra khỏi nhau. Hầu hết các kỹ thuật tạo hình đầu mũi sẽ sửa đổi hình dạng và vị trí của đoạn vòm mũi.
Vòm có hai cạnh, đó là cạnh đầu và cạnh đuôi. Cạnh đầu gắn ở gần nhau nhưng cạnh đuôi là xa nhau hơn. Mỗi vòm mũi có một trục từ cạnh đầu đến cạnh đuôi. Góc tạo bởi hai trục này được gọi là góc chia vòm mũi, nằm trong khoảng từ 60-> 800 ở những bệnh nhân châu Âu. Góc chia vòm mũi thì tương đối thấp hơn đối với bệnh nhân người châu Á. Nếu các cạnh đầu của các vòm lệch nhiều (nghĩa là tách ra), đầu mũi thường sẽ có hình củ hành. Ở những bệnh nhân châu Âu có da mũi mỏng nên khâu chỉ ở giữa 2 vòm lại với nhau trong khi duy trì sự phân kỳ của cả hai cạnh đuôi. Điều này rất quan trọng trong việc tạo các điểm xác định đầu mũi đẹp (TDP).
Khi nhìn từ nền mũi, cả hai sụn cánh mũi lớn tách ra tại vòm mũi. Góc tạo ra bởi sự phân kỳ này được gọi là góc lệch vòm mũi, trong đó góc này dưới 300 được coi là trong phạm vi bình thường. Độ lệch có thể đánh giá khi nhìn thẳng phía trước bằng đèn bút. Độ lệch được biểu thị bằng các điểm phản xạ ánh sáng và được gọi là các điểm xác định đầu mũi (TDP). Điểm này là điểm cao nhất và nhô ra nhiều nhất của đầu mũi. Ở bệnh nhân người châu Á, da mũi dày và góc lệch vòm mũi rộng thường dẫn đến điểm xác định đầu mũi không rõ.
Một chiếc mũi có thể được coi là có bề rộng đầu mũi với góc lệch vòm mũi lớn hơn 300. Đầu mũi hình hộp, một trong những đầu mũi hình củ hành có góc lệch vòm mũi lớn hơn 30 độ và có hình dạng rộng, hình chữ nền mũi. Ngay cả với một góc lệch vòm mũi trong phạm vi bình thường một đầu mũi có thể là hình hộp nếu đoạn vòm mũi rộng.
Góc giữa trụ giữa và trụ ngoài được gọi là góc xác định vòm mũi.
Cùng với góc lệch vòm mũi và góc xác định vòm mũi sẽ quyết định hình dạng và chiều rộng của đầu mũi. Đầu mũi thẩm mỹ làm hài lòng bệnh nhân thì thường có 2 góc lệch vòm mũi và góc xác định vòm mũi rất đầy đủ.
Trụ ngoài trong phẫu thuật tạo hình mũi
Trụ ngoài là thành phần lớn nhất của sụn cánh mũi lớn. Trụ ngoài thường dài hơn trụ trong nó chạy đến gần bờ của đỉnh hình quả lê. Sụn có hình elip hình ba chiều. Nó rộng nhất trong phần giữa và hẹp hơn về cả cuối phần đuôi và phần đầu. Ở phía trong trụ ngoài liên tục với trụ giữa. Ở phía ngoài, nó kết nối với sụn cánh phụ. Bờ đuôi của trụ ngoài không trùng với vành cánh mũi. Ở 1/3 trước của vành cánh mũi, trụ ngoài đi cùng với vành cánh mũi. Tuy nhiên, khi đi ra phía ngoài hơn, bờ đuôi của trụ ngoài quay theo hướng đầu và tách ra khỏi vành cánh mũi. Do đó, vết rạch da tạo ra gần vành cánh mũi và theo cách song song xung quanh vùng vòm mũi, nhưng tách ra khỏi vành cánh mũi theo hướng ra ngoài.
Kích thước, độ cong lồi và hướng của trụ ngoài sẽ xác định hình dạng của cánh mũi / thùy mũi và vị trí của vành cánh mũi. Trụ ngoài tương đối nhỏ ở bệnh nhân người châu Á với chiều dài và chiều rộng trung bình lần lượt là 17,9 và 10,0 mm.
Hình dạng lý tưởng cho trụ ngoài là không lồi cũng không lõm mà gần như bằng phẳng. Hình dạng của trụ ngoài khác nhau giữa các cá thể và có thể được phân loại thành lõm, lồi lõm-lồi, lồi lõm và phẳng. Loại lõm của trụ ngoài là hay gặp hơn ở bệnh nhân người châu Á so với bệnh nhân châu Âu. Trong khoảng 7% bệnh nhân, trụ ngoài không đối xứng.
Cạnh đầu của trụ ngoài có hình dạng cuộn tròn, độ cong của nó là rất thay đổi. Độ cong thường rộng hơn ở những người có mũi hình củ hành. Ở những bệnh nhân người châu Á có đầu mũi nhỏ, sụn cánh mũi lớn thường không có cạnh đầu cuộn tròn ở trụ ngoài. Ở những bệnh nhân người châu Á có đầu mũi hình củ hành và mô mềm dày, cạnh đầu cuộn tròn thường gặp ở sụn cánh mũi lớn tương đối nhỏ.
Nói chung hướng của trụ ngoài nằm cách góc mặt nang đứng khoảng 45 độ về phía góc mắt ngoài. Góc này nhọn thì được coi là dị tật đầu mũi, và là nguyên nhân của co kéo cánh mũi
Tham khảo sách y học
Liên hệ tư vấn phẫu thuật thẩm mỹ tạo hình
* Số điện thoại: 0911413443/ 0967588668
* Facebook bác sĩ: Hồ Cao Vũ
* Xem video thực tế tại: ĐÂY
* Hình ảnh thực tế ca phẫu thuật tại: https://tuvanthammytaohinh.vn/hinh-anh/
Bác sĩ Hồ Cao Vũ đã có hơn 20 năm chuyên bệnh lí lành tính và ung thư vú tại bệnh viện Chợ Rẫy, hơn 10 năm trong lĩnh vực thẩm mỹ và tạo hình sử dụng bằng dao Harmonic, dao Ligasure. Bs Vũ còn chuyên sửa các ca ngực hư, ngực lệch, ngực lộ túi, vỡ túi, bao xơ cấp độ 1 đến 4, tháo túi ngực… đã trải qua khóa đào tạo trực tiếp tại MD Aderson Cancer Center Hospital, Houston, Texas, USA tại Khoa phẫu thuật tạo hình Giáo sư David Chang là người hướng dẫn trực tiếp. Theo thông tin từ chính hãng Johnson & Johnson: “ThS. Bs. Hồ Cao Vũ là người đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam hiện nay sử dụng Harmonic Scalpel trong phẫu thuật nâng ngực.